اخلاق همانند قطرات آبی است که اندک اندک جمع می شود. سال ها یک شخص تلاش می کند تا آبرویی را برای خودش کسب کند؛ اما به سادگی مانند یک آب خوردن آبرویی می رود و انسانی بی آبرو می شود. برای یک انسان مومن و صاحب اعتبار اجتماعی ارزش آبرو حتی از جان و مالش نیز ارزشمند است. از این روست که کسانی حاضرند حتی جان و مال خود را به دهند ولی آبرو و عرض ایشان حفظ شود. در روایت است که امام حسن (ع) به برادرش امام حسین(ع) فرمود: انت اعلم منی بان خیر المال ما وقی العرض ؛ تو بهتر از من می دانی که بهترین مصرف مال جایی است که آبروی انسان را حفظ کند.(کشف الغمه، ج  2، ص 31؛  الامام الحسین،  ابن عساکر، ص 220)

این که باید حفظ آبرو کرد و جان و مال را در راه آن داد، از آن روست که امامصادق (علیهالسلام) میفرمایند : حرمتمؤمنازحرمتکعبهبالاتراست؛ زیرا اگر مومن باطن کعبه است و قلب مومن عرش الله است. پس حرمت آن از حرمت کعبه نیز برتر است.

   در روایت آمده است: لِلهِ عَزَّ و جَلَّ فی بِلَادِهِ خَمسٌ حُرَم؛ حُرمَةٌرَسولِ اللهِ و حُرمَةُآلِ الرَّسولِ وحُرمَةُکِتابِ اللهِ عَزَّ وجَلَّ و حُرمَةُ کَعبَةِ اللهِ و حُرمَةُ المُؤمِنِ؛ مملکت خداوند بزرگ راپنج حریم است: حریم پیامبر (صلی الله علیه و آله) و حریم آل پیامبر و حریم کتاب خدای بزرگ و حریم کعبه الهی و حریم مؤمن .

هم چنین روایت شده است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) رو به کعبه کرد و فرمود :  آفرین بر تو ای خانه ( خدا ) چقدر نزد خداوند بزرگی و حرمت داری ! اما به خدا سوگند که مؤمن ( نزد خداوند ) محترم تر از توست ؛زیرا خداوند از تو یک چیز را حرام و محترم قرارداده است، ولی از مؤمن سه چیز را : مالش، جانش و گمان بد او .

پس به دلیل آن که عرض و آبروی شخص همه چیز اوست و اگر آبروی شخص برود گویی تمام سرمایه وجودی اش رفته است؛ زندگی برایش بی معنا خواهد بود حتی اگر همه سرمایه مادی اش حفظ شده باشد. حال اگر کسی تلاش کند تا عرض و آبروی از دست رفته را به شخص بازگرداند، کاری بسیار بزرگی کرده است. از همین روست پیامبر(ص) برای چنین شخصی بهشت را واجب دانسته و فرموده است: مَنْ رَدَّ عَنْ عِرْضِ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ الْبَتَّة؛ هرکس آبروی مؤمنی را حفظ کند، بدون تردید بهشت بر او واجب شود.( ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص 145 ؛ الجعفریات، الاشعثیات، ص 198)

در روایات بر لزوم حفظ آبروی مؤمن تاکید بسیار شده است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) : هر حسنه ای صدقه است و هر چیزی که مرد مسلمان از ثروت خود برای خود و خانواده اش انفاق کند ، برای او صدقه (نزد خدا) نوشته می شود و هر چیزی که شخص مسلمان به وسیله ی آن ، آبروی خود را حفظ کند ، برای او به خاطر حفظ کردنش ، صدقه نوشته می شود.( نهج الفصاحه ، ص 13)

ابو بصیر می گوید: از امام باقر علیه السلام پرسیدم : مردی از یاران ما فقیر است و من می خواهم زکات خود را به او بدهم ، اما او شرم می کند که زکات بگیرد . آیا لازم است به او بگویم که این زکات اموال است ؟ حضرت در جواب فرمود : عملی که خدا بر تو واجب نموده انجام بده ولی مؤمن را خوار مکن.( گلچین صدوق ، محمدحسین صفاخواه ، ج 1 ، ص 181)

امام صادق (علیه السلام ) می فرمایند : هر کس از شما بتواند خداوند متعال را با دستی نیالوده به خون و اموال مسلمانان و زبانی سالم از لطمه زدن به آبروی آنان دیدار کند ، پس باید چنین کند.( محمدی ری شهری ، میزان الحکمة ، ج 7 ، ص 147)

امام زین العابدین (علیه السلام) نیز می فرماید: هر که از لطمه زدن به آبروی مسلمانان خودداری کند ، خداوند عز و جل روز قیامت از لغزش او درگذرد.(همان)

مردی در حضور رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از کسی بدگویی کرد ، در همان جا فرد دیگری از او دفاع کرد . حضرت فرمودند :  کسی که جلوی آبروریزی برادر مومنش را بگیرد ، از آتش دوزخ در امان است.

و در روایت دیگر است که فرمودند : کسی که در غیاب برادر (مسلمان) خود از او دفاع کند ، بر خداوند لازم است که او را از آتش جهنم محافظت کند. امام صادق علیه السلام فرمود : خدای بزرگ می فرماید هر که بنده مؤمنم را خوار سازد مرا به ستیز فرا خوانده است و هر که بنده ی مؤمنم را بزرگ دارد از خشمم در امان ماند. (ثواب الاعمال محمد بن علی ابن بابویه ، ترجمه صادق حسن زاده ، ص549 )

و نیز در روایت آمده است که  کسی که در مجلسی غیبت برادر خود را بشنود و در مقام رد آن بر آید و از او دفاع کند خداوند هزار نوع از شرور دنیا و آخرت را دور خواهد ساخت.( نقطه های آغاز در اخلاق عملی ، محمدرضا مهدوی کنی ، ص 160)